Dziady a Halloween.

Świętując Halloween zapominamy o świętach, które mają polskie (bałtosłowiańskie) korzenie. Już Mickiewicz pisał o święcie Dziady, które podobnie jak Halloween świętuje się w przeddzień Wszystkich Świętych.

Tak jak w Halloween, w tradycji ludowej polskiej wierzono, że przesilenie np. jesienne, gdy zamiera przyroda, to czas, kiedy dusze naszych zmarłych powracają do swoich domów. Dlatego też w tym okresie, przypadającym na przełom października i listopada, kultywowany był zwyczaj zwany Dziadami. Jak wyjaśniają etnografowie już sama nazwa tego święta dowodzi, że wierzono, iż w tym czasie powracają do świata żywych nasi przodkowie, czyli dziadowie. W tradycji ludowej polskiej każde przesilenie w naturze, nie tylko jesienne, ale i wiosenne to czas siłowania się dwóch mocy: jasności i ciemności. Wierzono, że właśnie w tym czasie granica między światem żywych i zmarłych jest nikła, a dusze przodków przychodzą do swoich domów.

Tak jak w tradycji celtyckiej, do której nawiązuje Halloween, w najbardziej pierwotnej formie obrzędu Dziady, dusze należało ugościć (np. miodem, kaszą, jajkami), żeby zapewnić sobie ich przychylność i jednocześnie pomóc im w osiągnięciu spokoju w zaświatach.

Ogień jako siła oczyszczjąca, w wierzeniach ludowych również łączy tradycje Halloween i Dziadów. Wędrującym duszom oświetlano drogę do domu, rozpalając ogniska. Echem tego zwyczaju są współczesne znicze. Ogień miał też uniemożliwić wyjście na świat upiorom – duszom ludzi zmarłych nagłą śmiercią lub samobójców (m.in. w tym celu rozpalano go na podejrzanej mogile). W niektórych regionach Polski, np. na Podhalu, w miejscu czyjejś gwałtownej śmierci każdy przechodzący miał obowiązek rzucić gałązkę na stos, który w tym okresie palono. W tym też dniu wspierano jałmużną żebraków, w zamian za ich modlitwę za dusze zmarłych.

Do tego zwyczaju nawiązuje Adam Mickiewicz w dramacie "Dziady". Opisuje on obrzęd przywoływania dusz, który ma miejsce w opuszczonej kaplicy na cmentarzu. Obrzędowi przewodniczy Guślarz (Koźlarz, Huslar), wzywa on dusze zmarłych, chce się od nich dowiedzieć, czego potrzeba im do osiągnięcia zbawienia.

Głównym symbolem Halloween który ma korzenie w różnych tradycjach ludowych jest dynia podświetlana od środka, która pod postacią maski dzwierciedla duchy przodków. W tradycji polskiej takie maski to karaboszki rzeźbione w drewnie.