W stylu folk i nie tylko. Ceramika z Bolesławca. Tradycje.

http://ceramika-boleslawiec.pl

Środa Popielcowa. Tradycje, obrzędy.

Popielec, Środa Popielcowa (Staropolska Wstępna Środa) – w kalendarzu chrześcijańskim jest to pierwszy dzień Wielkiego Postu (40 dni) przed Wielkanocą. Według obrzędów katolickich tego dnia kapłan posypuje głowy wiernych popiołem, na znak pukuty, żałoby i uproszenia u Boga przebaczenia. Mówi przy tym: "Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz", "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię". Obrzędowi temu w XI w. papież Urban II nadał charakter obowiązującego zwyczaju. Wówczas postanowiono też, że popiół będzie pochodził z palm, poświęconych w poprzednim roku w Niedzielę Palmową.

Dlaczego Środa „Popielcowa”? Ks. Ryszrd Groń pisze: “Może niejednego zastanawiać skąd się wzięła praktyka posypywania głów popiołem i dlaczego skojarzono ją właśnie ze Środą Popielcową? Wzięła się ona z chrześcijańskiej praktyki pokutnej, jaką od V w. rozpoczynano okres Wielkiego Postu, w poprzedzający niedzielę poniedziałek, a od 604 r. w środę. Miał bowiem wtedy miejsce sakrament pokuty publicznej. Był to swoisty obrzęd wypędzania publicznych pokutników z kościoła. Po odbytej spowiedzi publicznej pokutnicy wychodzili przed kościół, gdzie biskup z prezbiterami sypał na ich głowy popiół parafrazując słowa z Księgi Rodzaju: „Pamiętaj człowiecze, że jesteś prochem i w proch się obrócisz; czyń pokutę, abyś miał życie wieczne” (3,19). Po czym kropiono ich wodą świeconą oraz ich szaty pokutne, które oni przywdziewali na cały okres Wielkiego Postu. Wtedy padali twarzą na ziemię, a zgromadzony lud w kościele śpiewał nad nimi Litanię do Wszystkich Świętych; w końcu wypędzano ich z kościoła jak Adama i Ewę z raju. W X wieku do publicznych pokutników zaczęli dołączać również inni wierni zgromadzeni w kościele, którzy także uważali się za grzeszników i chcieli pokutować. Stąd Kościół (papież Urban II), wychodząc naprzeciw coraz bardziej rozpowszechniającej się praktyce zalecił na soborze w Benewencie (1091) praktykowanie obrzędu posypania głów popiołem w środę rozpoczynającą Wielki Post wszystkim wiernym. Praktyka ta następnie przyjęła się w całym Kościele od 1099 r.; wtedy też sama środa przyjęła nazwę Środy Popielcowej”.

Julian Fałat „Popielec”

Witold Wojtkiewicz „ Medytacje. Popielec”

Karnawał góralski. Tradycje.

Góralski Karnawał to wydarzenie, którego celem jest  przede wszystkim „kultywowanie ludowej tradycji w zakresie obrzędów kolędniczych”, „utrzymanie kulturowych kontaktów pomiędzy autentycznymi środowiskami folklorystycznymi w kraju”, „przekazywanie piękna karnawałowych obyczajów różnych regionów Polski jako ważnego elementu tradycji kultury ludowej” jak piszą inicjatorzy i organizatorzy projektu.

Co roku zjeżdżają do Bukowiny Tatrzańskiej przedstawiciele różnych środowisk ludowych ze swoim niepowtarzalnym programem karnawałowym.

Program obejmuje m.in. takie konkurencje jak: konkurs grup kolędniczych, kumoterki, konkurs tańca zbójnickiego, a także wystawy – twórczości ludowej i zimowa wystawa polskich owczarków podhalańskich. Najwięcej emocji wzbudza niewątpilwie taniec zbójnicki - męski taniec znany głównie wśród górali Karpat Zachodnich i kumoterki, czyli wyścigi par góralskich w saniach po śniegu (wyścig, czyli gońba po góralsku).

Nazwa Kumoterki pochodzi od kumotra (rodowitego górala) i kumoszki (rodowitej góralki). Zazwyczaj w wyścigach biorą udział małżonkowie. Sanie, w których jadą powinny być drewniane – tradycyjne góralskie. Powozi kumoter. Oboje są ubrani w tradycyjny strój góralski. Inną równie atrakcyjną i wymagającą dużej odwagi konkurencją  jest skiing, czyli narciarz jadący za koniem oraz ski-skining, czyli narciarz jadący za koniem, na którym siedzi jeździec. Zawodnicy z zawrotną prędkością jadą do mety. Zawody prowadzone są na czas. Zwyciężcy otrzymują nagrody. Widowiskowość konkursowi zapewniają przede wszystkim uczestnicy w swoich pięknych strojach ludowych, zaprzęgi konne, charakterysyczny odgłos dzwonków góralskich, a także malowniczy krajobraz architektury góralskiej wśród ośnieżonych gór. Wszystko to razem tworzy niepowtarzalną atmosferę imprezy.

http://goralskikarnawal.pl/program/

https://www.youtube.com/watch?v=HpBxRfAJ99w

https://www.youtube.com/watch?v=KsjL0SDgALs

https://www.youtube.com/watch?v=_W5A0Z8oFpc&t=351s

Tłusty czwartek. Tradycje.

Tłusty czwartek, (zapusty) to ostatni czwartek przed wielkim postem, poprzedzającym Wielkanoc. Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. Zgodnie z tradycją, w tym dniu dozwolone jest objadanie się. Data tłustego czwartku jest ruchoma i zależy od daty Wielkanocy.

Najpopularniejsze potrawy to pączki i faworki (chrust, chruściki). Podobno dawniej objadano się pączkami nadziewanymi mięsem i słoniną, które obficie zapijano wódką. Według jednego z przesądów jeśli ktoś w tłusty czwartek nie zje ani jednego pączka – to nie będzie mu się wiodło.

Staropolskie przysłowia:

Tłusty czwartek pączkami fetuje a od Popielca ścisły post szykuje.

Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła,

dobrych pączków nasmażyła.

https://www.youtube.com/watch?v=00FyGzg2LRI