Sylwester. Nowy Rok. Tradycje.

 

Sylwester, czyli huczna zabawa z okazji odejścia starego i powitania nowego roku, świętuje się w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia. W Polsce prawdopodobnie tradycję sylwestrową zapoczątkowała staropolska szlachta, która w tę wyjątkową noc urządzała wystawne przyjęcia. Wznoszono noworoczne toasty i strzelano z bicza, żeby przegonić stary rok.

Na wsi natomiast, wieczór sylwestrowy charakteryzował się uroczystą wieczerzą z różnymi mięsnymi strawami. W wielu domach pieczono też całe stosy małych chlebków i bułeczek - bochniaczków, które później rozdawano kolędnikom i sąsiadom. W Sylwestrową noc szczególnie ważne były wróżby i obrzędy, które przepowiadały cały następny rok:

- Dobrobyt i obfitość miały zapewnić życzenia składane mieszkańcom wsi przez przebierańców (drabów) - "Gdzie drab przybędzie, tam szczęście będzie".

- Przed zmrokiem aż do północy obchodzono domostwa, pola, sady, śpiewając i dzwoniąc dzwonkami, żeby wypędzić stary rok a z nim wszystkie nieszczęścia

- Słuchano czy ziemia dzwoni, przykładając do niej ucho. Jej dzwonienie oznaczało obfite plony.

- Warto było pamiętać, żeby poruszać monetami w kieszeniach – tak by zadzwoniły. Miało to przywołać do siebie szczęście i bogactwo.

Niektóre wróżby przetrwały do dziasiaj. Obecnie popularna jest wróżba z szampanem jednym z atrybutów sylwestrowej zabawy.

- Duże bąbelki, poruszające się chaotycznie w kieliszku zapowiadają rok przemian i romansów.

- Drobne, unoszące się równymi łańcuszkami do góry, zwiastują zdrowie i pomyślność w życiu rodzinnym.

- Bąbelki krzyżujące się sygnalizują, że należy zadbać o zdrowie I być oszczędnym.

Innym atrybutem sylwestrowej nocy jest zegar. Tuż po północy trzeba go nakręcić, żeby zagwarantować pomyślność domownikom. Ponadto najstarsza osoba w rodzinie powinna szeroko otworzyć okno lub drzwi, żeby wypuścić to, co stare a zaprosić do środka nowy rok.

Pierwszy dzień nowego roku natomiast trzeba spędzić w zgodzie i radości, żeby cały rok był szczęśliwy. Ponadto powinno się wcześnie wstać, żeby nie być leniwym i umyć się w zimnej wodzie dla zdrowia i urody. W tym dniu trzeba przygotować obfity, świąteczny obiad, żeby zagwarantować sobie dostatek na następny rok. Tradycją jest odwiedzanie krewnych i sąsiadów. Dawniej, wchodzący do domu goście, witali gospodarzy słowami "Na szczęście, na zdrowie, na ten Nowy Rok, żeby wam się rodziła kapusta i groch, ziemniaki i proso, żebyście nie chodzili boso".

Począwszy od 1 stycznia, w ciągu dwunastu dni obserwowano niebo, żeby odgadnąć pogodę na kolejne miesiące roku.

Autorem pocztówek jest Antoni Uniechowski.