POLSKA WIRTUALNA: lutego 2015

sobota, 28 lutego 2015

Malbork. Zamek. Podróże.

Zamek w Malborku to najsłynniejszy polski zamek gotycki, warowny, otoczony fosą, zbudowany przez zakon krzyżacki. Położony jest w północnej części miasta, na prawym brzegu Nogatu. W 1949 zamek został wpisany do rejestru zabytków, a w 1997 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Od 1309 na zamku rezydował wielki mistrz krzyżacki i jego zastępca wielki komtur w wyniku przeniesienia stolicy z Wenecji do Malborka przez wielkiego mistrza Zygfryda von Feuchtwangen. O przeniesieniu stolicy zdecydowało kilka przyczyn. Krzyżacy chcieli uniknąć nadmiernego zainteresowania władz ówczesnej Europy zachodniej swoim dobytkiem finansowym, wystraszeni byli procesami, które położyły kres potędze Templariuszy. Do tego dochodziły plany strategiczne: podbój nowych terenów i tym samym dalszy rozwój Państwa Zakonnego. Na zamek wraz z wielkim mistrzem przybyli bracia zakonni (w dużej ilości), co wymagało przebudowy i rozbudowy zamku.

Zamek w Malborku, to trzy zamki: Wysoki, Średni i Niski zwany Przedzamczem. W ciągu całego dnia można zwiedzić prawie cały zamek: kaplice, reflektarze (jadalnie), dormitoria (sypialnie), kapitularze (pomieszczenia klasztorne), piwnice, dziedzińce, miejsce o nazwie „gdańsko” (wieża, która dawniej pełniła funkcję toalety), "karwan" (wcześniejsza zbrojownia i wozownia).

Na zamku można obejrzeć wystawy, pokazujące codzienne życie Krzyżaków. Są to np.: kuchnia i jej wyposażenie, piece kumulacyjne ogrzewające ogromne zamkowe pomieszczenia a także zbroje i broń.

Warto wiedzieć że zamek był wielokrotnie przebudowywany, dzisiejszy wygląd zawdzięcza Conradowi Steinbrechtowi, który na podstawie swoich badań domniemywał które z pomieszczeń mogły spełniać określone funkcje na zamku.

Oprócz zwiedzania twierdzy krzyżackiej, na zamku organizowane są imprezy plenerowe. Jedną z nich jest oblężenie Malborka nawiązujące do wydarzeń z roku 1410. Wtedy to po wygranej bitwie pod Grunwaldem Władysław Jagiełło - Król Polski wraz ze swoimi wojskami, podjął próbę zdobycia krzyżackiej twierdzy. Symboliczne jej zdobywanie powtarzane jest w lipcu każdego roku.

http://www.zamek.malbork.pl/galeria-zdjec

http://pintravels.info/galerie/zamek-w-malborku/wieza-zamkowa-wnetrza

środa, 25 lutego 2015

Tradycje. Zwyczaje. Lany Poniedziałek.

Poniedziałek wielkanocny, śmigus-dungus,

lany poniedziałek – drugi dzień świąt Wielkanocnych.

Tradycją tego dnia jest śmigus-dyngus, czyli wzajemne polewanie się wodą. Nawiązuje ono do dawnych praktyk pogańskich, które łączą się z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia. Jak piszą etnografowie, do dziś zwyczaj kropienia wodą święconą pól w poniedziałkowy ranek przez gospodarzy, jest spotykany na wsiach na południu Polski.

Śmigus i dyngus wcześniej były odrębnymi obyczajami. Śmigus polegał na symbolicznym biciu po nogach, albo witkami z wierzby, albo palmami i oblewaniu się nawzajem zimną wodą, co symbolizowało wiosenne oczyszczenie z brudu, chorób i grzechu. Na śmigus nałożył się zwyczaj dyngusowania (dyngowanie), który dawał możliwość wykupienia się pisankami od podwójnego oblewania.

Dyngus wywodził się od wiosennego zwyczaju składania wzajemnych wizyt u rodziny i znajomych połączonych z poczęstunkiem. Słowianie uważali że oblewanie się wodą miało sprzyjać płodności, dlatego oblewaniu podlegały przede wszystkim panny na wydaniu.

Oblewanie było dla nich ważne, ponieważ ta panna, której nie oblano albo nie wychłostano czuła się obrażona i zaniepokojona, bo taki brak zainteresowania świadczył o perspektywie staropanieństwa. Natomiast chłopiec który oblał lub wychłostał najwięcej panien mógł liczyć na szczęście i powodzenie. Dawniej dziewczęta miały prawo do rewanżu ale dopiero następnego dnia - we wtorek wielkanocny.

https://en.wikipedia.org/wiki/%C5%9Amigus-dyngus

Tradycje. Zwyczaje. Pisanki.

"Zwyczaj malowania jaj wielkanocnych był powszechny w narodzie" — pisze Gloger w "Encyklopedii staropolskiej" i podaje różne sposoby, do dziś zresztą stosowane, przygotowywania pisanek i kraszanek.

"Rysują jajko rozpuszczonym woskiem, aby farba miejsc powoskowanych nie pokryła. Rysowanie zowią «pisaniem», stąd nazwa «pisanki», tak jak dawnych «dzbanów pisanych» (...). Upowszechnione desenie mają swe nazwy od wzorów i podobieństw, rysują więc w gałązki, w drabinki, w wiatraczki, w jabłuszka, w serduszka, w kurze łapki itd. Jako narzędzi do pisania używają szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek".

Polskie regionalne pisanki z okolic:

Podlasia, Opola, Opoczna, Kurpi, Lubelszczyzny, Łowicza, Kaszub.

Tradycje. Zwyczaje. Niedziela Palmowa.

Niedziela Palmowa jest świętem, które zostało ustanowione na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy. Witający go ludzie którzy go wyznawali rzucali mu pod nogi gałązki palmowe i oliwne. Dlatego też w Niedzielę Palmową przynosi się do kościoła palmy, jako symbol odradzającego się życia.

Zwyczaj wykonywania palm wielkanocnych szczególnie zachował się na Kurpiach. To tutaj na długo przed Niedzielą Palmową przygotowuje się prawdziwe dzieła sztuki ludowej. Palmy wije się według dawnej ludowej tradycji na bazie pręta leszczyny lub młodej sosny. Oplata się go wielokolorowymi kwiatami z bibuły, ziołami i suchymi trawami układając je w oryginalne kompozycje dodatkowo ozdobionymi wstążkami.

Zgłoszone palmy biorą udział w corocznym konkursie na najdłuższą i najpiękniejszą palmę.

Dawniej w Niedzielę Palmową przychodzący z wizytą wielkanocną, uderzali domowników po głowie poświęconą palemką i powtarzali: "Palma bije, nie zabije. Za tydzień - Wielki Dzień. Za sześć noc – Wielkanoc”.

https://www.youtube.com/watch?v=8NezE6_5j2E

http://www.gminalyse.pl/p,71,niedziela-palmowa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Niedziela_Palmowa

Kuchnia polska - postna. Bigos z grzybami.

Składniki:

1 kg kiszonej kapusty, 25 dag białej kapusty cukrowej, 1 kg grzybów np. Pieczarek, cebula, czosnek, przyprawy ziołowe, 2 łyżki koncentratu pomidorowego, kilka suszonych śliwek.

Przygotowanie: Wszystkie składniki oprócz kiszonej kapusty pokroić w drobne paski. Grzyby można poddusić osobno i dodać do półprzygotowanego bigosu. Poddusić z przyprawami do półmiękkości, dodać kiszoną kapustę, mieszając co jakiś czas, około 5 - 10 min. Na koniec dodać koncentrat pomidorowy. Jeśli bigos nie jest dostatecznie gęsty, należy zdjąć pokrywkę i stale mieszając dusić go bez przykrycia. Można podawać go bułce albo w chlebie.

Najsmaczniejszy jest bigos wielokrotnie odgrzewany.

https://www.staypoland.com/pl/poland/kuchnia-polska

Kuchnia polska - postna. Placki ziemniaczane z cukinią.

Składniki:

kilka ziemniaków, 1 żółtko, mała cebula, albo czosnek, 3 czubate łyżki mąki pszennej albo drobnych płatków owsianych, ulubione przyprawy, łyżka śmietany, można dodać warzywa np. cukinię, słodką paprykę.

Przygotowanie: Ziemniaki, cukinię i cebulę lub czosnek zetrzeć na tarce o dużych oczkach, dodać przyprawy, żółtko, wsypać mąkę albo płatki owsiane, dodać śmietanę, wymieszać. Odcedzić nadmiar soku. Smażyć na rozgrzanym oleju nieduże, cienkie placki, rumieniąc je z obu stron.

Placki można podawać z sosami jogurtowymi na słono z dodatkiem koperku. Są smaczne i sycące. Polecam!

https://www.staypoland.com/pl/poland/kuchnia-polska